مهریه و مشکلات مطالبه آن توسط زنان در قانون اسلامی بسیار زیاد است. ممکن است زوج از تمکن مالی برخوردار نباشد، که در چنین حالتی زوجه باید اقدام به تنظیم دادخواست و ارائه آن به دادگاه نماید. از طرف دیگری، طبق قانون جدید، تنها در صورتی زوجه می تواند زوج را به زندان اندازد، که مرد توانایی پرداخت مهریه تا 110 سکه را نداشته باشد.

مهریه در اصل مالی است، که در زمان عقد نکاح از سوی زوج به زوجه پرداخت می شود. اما در برخی موارد که زوجین پس از ازدواج به مشکلات زناشویی دچار می شوند، و تصمیم به طلاق می گیرند، مهریه و مشکلات مطالبه آن توسط زنان به وجود می آید.

مهریه اصولا طربق ضوابط شرع، رسم و عادت تعیین می شود. که از آن در قانون با نام های دیگری همچون صداق، کابین، فرض و صداقیه نیز یاد می شود. یعنی زوجه به محض انعقاد عقد نکاح، مالک مهر بوده و می تواند اقدام به مطالبه مهریه خود نماید.

مهریه و مشکلات مطالبه آن توسط زنان به چه صورت است؟

پیش از این طبق قانون، مردانی که نمی توانستند یا توانایی مالی نداشتند، تا مهریه همسر خود را بپردازند، به مجازات حبس محکوم می شدند. تا زمانی که به استطاعت مالی برسند و بتوانند مهریه زوجه را بپردازند. اما طبق قانون جدید، این قانون دچار تغییراتی گردید.

زیرا افزایش میزان مهریه ها، و زوج هایی که توانایی مالی برای پرداخت آن نداشتند، در طی زمان افزایش یافت. از طرف دیگر درخواست مهریه و مشکلات مطالبه آن توسط زنان نیز افزایش یافته و به پرونده های زیادی در دادگاه تبدیل شدند. به همین دلیل قانون جدید در این خصوص، نحوه اجرای محکومیت مالی دیگری وضع کرد.

به این صورت که زوج تنها در صورتی که قادر به پرداخت مهریه تا سقف 110 سکه نباشد، به حبس محکوم خواهد شد. نسبت به مازاد این میزان مهریه، قانونگذار اثبات ملائت زوج از سوی زوجه را شری مطالبه مهریه قرار داده است. زن در چنین مواقعی، باید به مراجع قضایی مراجعه نموده و اقدام به مطالبه مهریه خود نماید.

انواع مهریه های زوجه کدامند؟

همانطور که می دانیم، بر خلاف عقد موقت، در عقد دائم تعیین کردن مهریه جهت صحت بخشیدن به عقد نکاح، شرط لازم و ضروری به شمار نمی رود. از این رو اگر شخصی در حین عقد دائم، اقدام به تعیین مهریه نکند، این عقد صحیح خواهد بود. اما این مسئله نیز نمی تواند مهریه و مشکلات مطالبه آن توسط زنان را برطرف نماید.

اما در چنین حالتی زوجه می تواند بسته به عرف، در زمانی که قصد مطالبه مهریه داشته باشد، اقدام به تعیین مهر نماید. از این رو لازم است در خصوص انواع مهریه اطلاعاتی به دست آوریم. مهریه زوجه به سه دسته کلی تقسیم می شود. از جمله مهر المسمی، مهر المتعه و مهر المثل.

طبق قانون مهریه عندالمطالبه وعندالاستطاعهمیباشد. کهایندومهریهبایکدیگریازنظراحکاممتفاوتبودهوفرق دارند. در اصل تفاوت این دو نوع مهریه، در این است که مهریه عندالاستطاعه، بسته به شرایط زوج مشخص می شود. یعنی در زمانی که زن از استطاعت مالی مرد اطمینان داشته باشد، می تواند برای مطالبه مهریه اقدام نماید.

در چنین شرایطی مهریه و مشکلات مطالبه آن توسط زنان رخ می دهد. که لازم است به بررسی آنها و شرایط وصول مهریه توسط زن بپردازیم.

انواع روش های وصول مهریه توسط زنان

برای وصول مهریه، زوجه می توان از دو طریق اقدام نماید. ابتدا وصول از طریق دادگاه و پس از آن وصول مهریه از طریق اجرای ثبت. در روش وصول مهریه از طریق دادگاه، لازم است ابتدا زوجه دادخواست تنظیم نموده و از دادگاه خانواده تقاضای مهریه نماید.

برای تنظیم دادخواست و برطرف کردن مشکلات مهریه و مشکلات مطالبه آن توسط زنان، زوجه یا وکیل وی، باید با در دست داشتن شناسنامه، کارت ملی، سند ازدواج و کپی شناسنامه و کارت ملی زوج، به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نماید.

پس از پرداخت هزینه دادرسی و هزینه های مربوط به دفاتر، دادخواست ثبت به مرجع صالح قضایی ارسال خواهد شد. در پی ان روند مطالبه مهریه آغاز می شود.

روش دیگری نیز وجود دارد که برای مطالبه مهریه توسط زوجه مناسب است. مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت. این روش نیز برای برطرف کردن مشکلات مهریه و مشکلات مطالبه آن توسط زنان روش مناسبی می باشد. در این روش نیز، زوجه یا وکیل وی با در دست داشتن مدارک شناسایی و اصل سند ازدواج، به دفتر خانه ی رسمی که ازدواج در آن ثبت شده است، مراجعه می کند.

از این طریق تقاضای صدور اجرائیه نسبت به قسمت یا تمام مهریه می نماید. دفتر خانه نیز برای مقدار مشخصی که توسط زوجه مطالبه شده است، پس از دریافت هزینه اندک، در سند ازدواج قید نموده و برای ان اجرائیه صادر می کند. این بدان معنا می باشد که زوجه دیگر نسبت به آن میزان مهریه که مطالبه نموده است، از هیچ طریق دیگری نمی تواند اقدام نماید.

مزایا و معایب مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت

دریافت مهریه و مشکلات مطالبه آن توسط زنان از طریق اجرای ثبت، هم دارای مزایا و هم دارای معایبی می باشد. از جمله معایبی که می توانیم برای این روش دریافت مهریه بیان نماییم، باید به موارد زیر اشاره کرد:

• در روش مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت، نمی توان زوج را زندانی نمود. اما در روش دادگاه می توان زوج را به زندان انداخت.
• در صورتی که قیمت سکه در طوی درخواست مطالبه مهریه با روش اجرای ثبت افزایش یابد، زن ممکن است دچار ضرر شود. در این روش، دریافت مهریه و مشکلات مطالبه آن توسط زنان نسبت به دادگاه بیشتر است. زیرا افزایش قیمت سکه در مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت تاثیری نخواهد داشت. اما مطالبه مهریه از طریق دادگاه، قیمت زمان اجرای حکم را ملاک پرداخت مهریه مد نظر قرار داده است.

اما با وجود این معایب، اما این روش مزایایی را نیز در پی دارد. از جمله: 

• شیوه مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت، نسبت به دادگاه سریعتر می باشد.
• هزینه دریافت مهریه و مشکلات مطالبه آن توسط زنان در این روش نسبت به درخواست مطالبه مهریه از طریق دادگاه کمتر است.
• مراجعه به اجرای ثبت برای دریافت مهریه، نسبت به دادگاه، از نظر عموم کراهت کمتری دارد. از این رو می تواند آثار زیان بار کمتری را نیز با خود در پی داشته باشد.
• می توان در روش دریافت مهریه از طریق اجرای ثبت، با سرعت بیشتری زوج را ممنوع الخروج نمود. اما در روش درخواست مطالبه مهریه از طریق دادگاه، برای ممنوع الخروج کردن زوج نیاز به دادنامه محکومیت خواهد بود.