تفاوت حقوق زنان در قوانین ایران و انگلیس را می توانیم از چند منظر بررسی نماییم. اما آنچه مشخص است این مسئله است که طبق قانون ایران، زنان از حقوق اقتصادی مناسبی برخوردار می باشند. در حالی که زنان در انگلیس از حقوق برابری با مرد برخوردار بوده و همین امر آنها را در وضعیت عدم امنیت قرار داده است.

حق، حقوق، تساوی میان مرد و زن و دیگر کلماتی که در حال حاضر بسیار می شنویم، امروزه به یکی از مهمترین مسائل روز دنیا در جوامع مختلف تبدیل شده اند. ما قصد داریم در این مطلب به بررسی مهمترین تفاوت حقوق زنان در قوانین ایران و انگلیس بپردازیم. زیرا هر یک از جوامع بین المللی در خصوص تساوی حقوق زن و مرد قوانین خاص خود را دارند.

جنبشی که در آغاز نیمه دوم قرن بیستم در دنیا رخ داد، به دنبال رفع تبعیض ها و احقاق حقوق زنان بود. این جنبش موفق شد در طی دهه های اخیر با شتاب بیشتری پیش رود، و تقریبا به موفقیت های بسیاری دست یابد. یکی مهمترین مسائلی که در این جنبش به آن پرداخته شد، تفاوت حقوق زنان در حوزه اقتصادی و مالی بود.

بسیاری بر این عقیده بودند که زنان و مردان هر دو باید از تساوی اقتصادی برخوردار باشند. از این رو ما این مسئله را در موضوع تفاوت حقوق زنان در قوانین ایران و انگلیس بررسی خواهیم نمود. تا بدانیم در حقوق اسلامی ایران و انگلیس چه قوانین و حقی از نظر مالی برای زنان در نظر گرفته شده است.

پس از بررسی تفاوت حقوق زنان در قوانین ایران و انگلیس می توانیم به سوالات بسیاری در این خصوص دست یابیم. این که آیا میان حقوق زن و مرد در دو کشور تفاوتی وجود دارد؟ کدام یک از زنان در این دو جوامع از حقوق اقتصادی نامطلوبی برخوردار می باشند؟ و دیگر مسائل.

مهمترین تفاوت حقوق زنان در قوانین ایران و انگلیس چیست؟

برای کسب اطلاع در مورد تفاوت حقوق زنان در این دو کشور، ابتدا باید قوانین و حقوق اقتصادی زنان را در قانون ایران و انگلیس تفکیک نماییم. آنگونه که مشخص است، در قانون انگلیس، قانونگذار روابط شخصی و خصوصی افراد را آزاد گذاشته است.

به همین دلیل برخلاف ایران، طرفین بر اساس تفاهم، توافق و مشارکت زندگی خود را میگذرانند. از این رو تفاوت حقوق زنان در قوانین ایران و انگلیسنیز در این کشور بیشتر مبتنی بر عرف می باشد. قانون زمانی وارد عمل می شود، که افراد برای رفع مشکلات و اختلافات خود ناتوان شده باشند.

حقوق اقتصادی زنان در قوانین اسلامی ایران و انگلیس

آیا می دانید حقوق اقتصادی زنان در ایران چه هستند؟ این حقوق را باید به این صورت دسته بندی نماییم:

• مهریه
• نفقه
• ارث

مهریه در حقوق ایران و انگلیس

مهر یا مهریه در اصل مال معینی می باشد که زوج در زمان عقد نکاح برای زوجه تعیین می کند. یه نوعی به نفع زوجه آن را بر ذمه خود می گیرد. یکی از موارد تفاوت حقوق زنان در قوانین ایران و انگلیس، مهریه است. زیرا در قانون کشور انگلیس مهریه ای برای زنان تعیین نمی شود.

طبق قانون ایران، مهریه در واقع مالی است که زن بر اثر ازدواج، مالک آن خواهد شد. در قانون ایران از مهریه با نام های دیگری همون صدقه، صداق، نحله، کابین، فریضه، علیقه و …. نیز یاد شده است. یکی از قدیمی ترین قوانینی که برای حقوق زنان در تاریخ اسلام تعیین شده است، مهریه می باشد.

تفاوت قانون ایران وانگلیس

این قانون به قبل از 1700 سال پیش از میلاد مسیح باز میگردد. حتی باید بگوییم مهریه در حقوق عربستان پیش از اسلام، یونان قدیم و ایران باستان نیز وجود داشته است. البته در تفاوت حقوق زنان در قوانین ایران و انگلیس پیش از اسلام، مهریه اولا به عنوان بهای زن تعیین می شد، که به خانواده او پرداخت می گردید.

اما پس از اسلام مهریه به عنوان مهر، صداقت، رغبت و میل به ازدواج، نه بهای زن تعیین گردید. که از سوی مرد باید به زن تسلیم می شد. طبق قانون مدنی ایران، هیچ تعریف مشخصی از مهریه وجود ندارد. تنها در ماده 1082 قانون مدنی به این مسئله اشاره شده است، که با عقد نکاح، زن مالک مهریه می شود. پس از آن نیز می تواند هرگونه دخل و تصرفی در مهریه خود نماید.

این مورد از تفاوت حقوق زنان در قوانین ایران و انگلیسرا باید حق مسلم زنان ایرانی به شمار آوریم. زیرا پس از عقد نکاح، هر زمان که بخواهد می تواند بدون اجازه مرد در آن تصرف نماید. البته برای دریافت مهریه قانون مدنی، قوانین خاصی تعیین نموده است.

حقوق زنان در ایران

مثلا طبق ماده 1092 قانون مدنی ایران، در صورتی که مردی بخواهد پیش از نزدیکی زن خود را طلاق دهد، زن تنها می تواند مستحق دریافت نیمی از مهریه خود باشد. اگر مرد بیش از نیمی از مهریه را به زن داده باشد، پس از طلاق می تواند مازاد آن را از ایشان مطالبه کند.

اما در خصوص تفاوت حقوق زنان در قوانین ایران و انگلیس درباره حقوق مالی زن، باید به این مسئله اشاره نماییم که تحول قانون انگلیس پس از قرن 20، منجر شد که این قانون جدید، به وضعیت مالی زنان چندان توجه ویژه ای ننماید.

این قانون بر آن است که میان زن و مرد توافقی در تامین هزینه های زندگی ایجاد کند. با این روش زن و شوهر پس از جدایی، نسبت به هم حقوق مالی کمتری داشتند.

نفقه در حقوق ایران و انگلیس

یکیدیگرازموارد تفاوت حقوق زنان در قوانین ایران و انگلیس نفقه است. آنگونه که تحقیقات نشان داده اند، در قانون انگلیس نیز نفقه وجود دارد. در ادامه با جزئیات بیشتری به آن خواهیم پرداخت. اما باید بگوییم نفقه در قانون ایران، پس از نکاح دائم، بر عهده مرد می باشد.

از آنجایی که سرپرستی خانواده برعهده مرد است، و آرامش خانواده و تربیت فرزندان بر عهده زن، مرد مکلف به پرداخت نفقه خواهد بود. در صورتی که تمامی خرج و مخارج زن توسط شوهر تامین شود، می تواند زمان بیشتری را برای تربیت فرزندان و ایجاد کردن آرامش در خانه اختصاص دهد.

حقوق زنان در انگلیس

در قوانین ایران، برخی نفقه را تنها تامین مخارج ضروری همسر و فرزندان می دانند. از جمله خرید پوشاک، خوراک، مسکن و … . در حالی که برخی دیگر بر این عقیده هستند که ملاک اصلی تعیین نفقه باید عرف و عادت باشد. البته تفاوت حقوق زنان در قوانین ایران و انگلیسدر مورد نفقه ممکن است به گونه دیگری باشد. که لازم است به آن بپردازیم.

اما بر طبق ماده 1102 قانون مدنی ایران، نفقه جزو تعهدات زوج پس از عقد نکاح به شمار می رود. علاوه بر آن نیز در ماده 1106 قانون مدنی به صراحت قید شده است که نفقه بر عهده شوهر می باشد.

حقوق انگلیس در خصوص نفقه

اگر بخواهیم در خصوص نفقه تفاوت حقوق زنان در قوانین ایران و انگلیسرا بررسی کنیم، باید بگوییم نفقه در این جامعه ریشه در مذهب مسیحیت داشته، و به عنوان نیاز مادی و اقتصادی زن شناخته می شود. طبق تعالیم دین مسیحیت، شوهر به عنوان رئیس خانواده شناخته می شود.

تفاوت حقوق زنان در قوانین ایران و انگلیسدر این خصوص چندان مشهود نیست. حتی می توانیم بگوییم که تقریبا قوانین مربوط به نفقه در این دو کشور مشابه هم می باشد. البته این قوانین مربوط به قرن 19 می باشد. اما در قرن 20 تحولات بسیاری در قانون کشور انگلیس رخ داد.

حقوق زنان در انگلیس و ایران

به گونه ای که در قانون خانواده جدید انگلیس، هیچ سخنی از تامین نفقه توسط مرد به میان نیامده است. اما در صورتی که مرد اقدام به عدم پرداخت نفقه نماید، زن می توانست به دادگاه مراجعه نموده و تقاضای نفقه از ایشان نماید. اما در صورتی که زن عذر موجهی برای عدم اشتغال خود نداشته باشد، دادگاه وابستگی مالی ایشان به مرد را اجازه نخواهد داد.

در قانون جدید انگلیس اصطلاحات بسیاری در خصوص نفقه مطرح شد. از جمله ” نفقهمستمر”، ” نفقهجریاندادرسی”، ” نفقهکلی”و ” ودیعهنفقه” .

ارث در حقوق ایران و انگلیس

در انتها باید به ارث، به عنوان یکی دیگر از موارد تفاوت حقوق زنان در قوانین ایران و انگلیسبپردازیم. ارث در اصل به معنی ترکه و اموالی می باشد که از متوفی بر جای مانده، و به وراث متوفی تعلق دارد. اگر بخواهیم ارث را از نظر تاریخی مورد بررسی قرار دهیم، باید بگوییم این اصطلاح از زمانی که خانواده تشکیل شد گسترش یافت.

طبق قانون ایران، ارث مربوط به احوال شخصیه می باشد و مبتنی بر میزان نزدیکی به متوفی می باشد. به این صورت که هر چه خویشاوندان متوفی به ایشان نزدیک تر باشند، منجر می شوند تا مانع از ارث رسیدن به خویشاوندان دورتر گردند.

البته تفاوت حقوق زنان در قوانین ایران و انگلیس در خصوص ارث بسیار مشهود می باشد. که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. اما از نظر قانون مدنی ایران، طبق ماده 959، ارث بردن از تمامی اموال متوفی، نوعی حق تمتع به شمار می رود. به گونه ای که وراث نمی توانند این حق را از خود سلب نمایند.

قوانین تساوی در حقوق

حتی وراث و مورث نمی توانند میزان سهم الارث خود را با توافق قبلی تعیین نمایند. زیرا طبق ماده 837 قانون مدنی ایران، در صورتی که شخصی در وصیت نامه خود اقدام به محروم کردن یک یا چند نفر از ارث نماید، وصیت ایشان نافذ تلقی نخواهد شد.

در ماده 834 قانون مدنی بیان شده است، که تنها میزان سهامی که مورث میتواند در آن تصرف نماید، یک سوم اموال خود است. وصیت کردن بر مازاد آن تنها در صورتی نافذ است که به اجازه وراث باشد. تفاوت حقوق زنان در قوانین ایران و انگلیس در مورد ارث نیز، مشهود می باشد.

طبق ماده 861 قانون مدنی ایران، تحقق ارث منوط به نسبت و سبب می باشد. از آنجایی که زن و شوهر با یکدیگر نسبت سببی دارند، می توانند از یکدیگر ارث ببرند. البته در ماده 940 قانون مدنی قید گردیده است که شرط اصلی برای ارث بردن زن و شوهر از هم، عقد دائم است.

یعنی اگر زن و شوهری با یکدیگر عقد دائم نکرده باشند، نمی توانند از هم ارث ببرند. البته موارد دیگری نیز در این خصوص مطرح است، که باید به انها اشاره نماییم. مثلا اگر نکاح دائم در صورتی رخ داده باشد که مرد بیمار باشد، و این بیماری منجر به مرگ او شود، در صورت عدم دخول، زن از همسر خود ارث نمی برد. طبق ماده 945 قانون مدنی. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد حق ارث زن، می توان به ماده 943،944 قانون مدنی نیز اشاره نمود.

حقوق انگلیس در خصوص ارث

قانون جدید انگلیس نیز به مسئله ارث میان زوجین پرداخته است. در این قانون، ارث 20 زیر شاخه و قانون اموال 21 زیر شاخه دارد. که در خصوص اموال منقول و غیر منقول متوفی پس از مرگ وی، مقرراتی را تکلیف می کند. تفاوت حقوق زنان در قوانین ایران و انگلیسدر حوزه ارث، بسیار مشهود می باشد.

به این صورت که اگر مورث وصیت نامه ای تنظیم نموده باشد، باید طبق قانون انگلیس، میزان ترکه دقیقا مطابق با وصیت نامه متوفی تقسیم شود. برخلاف قانون ایران، در قانون انگلیس موصی حق دارد در تمامی اموال خود دخل و تصرف داشته باشد، یا این که فرد یا افرادی را از ارث محروم کند. مگر در حالتی که اموال مشترک باشند.

در مورد دیگر عدم تنظیم وصیت نامه توسط مورث، اموال متوفی طبق قانون بین وراث تقسیم خواهد شد. پیش از آنکه قانون ارث در سال 1925 میلادی تصویب شود، تمامی اموال متوفی پس از فوت، به پسر بزرگ او می رسید. تفاوت حقوق زنان در قوانین ایران و انگلیسدر مورد ارث، به این صورت بود که، طبق قانون انگلیس زن بیوه به هیچ عنوان از اموال غیر منقول شوهر خود ارث نمی برد.

اما از اموال منقول او، یک سوم ارث خواهد برد. که بسته به شرایط این میزان می تواند به یک دوم نیز تبدیل شود. البته در حال حاضر در کشور انگلیس، قانون ارث مطابق با قانونی که در سال 1995 تصویب شده است، رسیدگی می شود.

نقد و بررسی تفاوت حقوق زنان در قوانین ایران و انگلیس

آنگونه که در این مقاله از سایت دادسازان ما بررسی نمودیم، در قانون ایران، حقوق مالی زن تضمین شده است. هم در خصوص ارث، هم در خصوص نفقه و هم در خصوص مهریه. در حالی که قانون انگلیس، حقوق زن و مرد را در تمام زمینه ها با یکدیگر مساوی بیان کرد.

از این رو زن و مرد بعد از ازدواج بر یکدیگر برتری ندارند، و از وظایف و اختیارات یکسانی برخوردار می باشند. به همین دلیل قانون در صورت بروز مشکل یا اختلاف میان زنان و مردان، هیچ گونه قدرت حمایتی از هیچ یک از آنها ندارد. این تفاوت حقوق زنان در قوانین ایران و انگلیس منجر شده است زنان در کشور انگلیس نه تنهای از حمایت اقتصادی مناسبی برخوردار نباشند، بلکه در صورت بروز مشکل، با عدم امنیت اقتصادی و اجتماعی نیز مواجه شوند.